Winterpeen kweken, een groente die ook bekend staat onder verschillende andere namen, afhankelijk van de regio en het land. Enkele andere namen voor winterpeen zijn:
- Witte peen, dit is de benaming die in sommige delen van Nederland wordt gebruikt.
- Gele peen, dit is de benaming die in sommige delen van België wordt gebruikt, vanwege de gele kleur van de wortels.
- Wortel, hoewel het woord ‘wortel’ vaak wordt geassocieerd met de oranje variëteit van de groente, wordt het woord ook vaak gebruikt om de winterpeen te beschrijven.
Herkomst
Winterpeen, ook bekend als winterwortel, is een wortelgroente die afkomstig is uit het Middellandse Zeegebied. De oude Grieken en Romeinen kweekten al wortels en gebruikten deze als medicinale planten. Pas in de 16e eeuw werd de wortel als voedsel geaccepteerd en sindsdien is het een populair gewas in veel landen.
Uiterlijk en groei
Winterpeen heeft een lange, taps toelopende vorm en kan tot wel 30 cm lang worden. De kleur varieert van geeloranje tot diep oranje, afhankelijk van het ras en de bodemkwaliteit. Winterpeen groeit het best in diepe, losse grond met voldoende voedingsstoffen en vocht.
Locatie en bodem
Winterpeen groeit het best op een zonnige, beschutte locatie in de moestuin. De grond moet diep en goed doorlatend zijn en rijk aan organisch materiaal. Zorg ervoor dat de grond niet uitdroogt, vooral niet tijdens het kiemen.
Gewasrotatie en gemengde cultuur
Om bodemziekten te voorkomen is het belangrijk om winterpeen te telen in een gewasrotatieschema. Plant geen winterpeen op dezelfde locatie als vorig jaar. Winterpeen groeit goed in combinatie met ui, knoflook en bonen, maar niet met koolgewassen of andere wortelgewassen.
Winterpeen kweken door te zaaien
Winterpeen kan worden gezaaid van maart tot juli, afhankelijk van het gewenste oogsttijdstip. Zaai de zaden op een diepte van ongeveer 1 cm en op een afstand van ongeveer 3 cm van elkaar. Dun de zaailingen uit tot ongeveer 10 cm uit elkaar. Houd de grond vochtig tijdens het kiemen en gedurende de groei.
Welke soort worden aanbevolen?
Er zijn veel verschillende soorten winterpeen beschikbaar, dus het kan lastig zijn om de beste keuze te maken. Hieronder volgen enkele aanbevolen soorten winterpeen voor thuis tuinieren:
- ‘Nantes’ winterpeen
Dit is een zoete en sappige winterpeen die gemakkelijk te kweken is en relatief kortere wortels produceert. Het is een goede keuze voor tuinders met een beperkte ruimte, aangezien de planten niet erg groot worden. - ‘Chantenay’ winterpeen
Dit is een kortere winterpeen met een brede bovenkant en een taps toelopende onderkant. De wortels hebben een zoete smaak en zijn knapperig en sappig. ‘Chantenay’ winterpeen is geschikt voor tuinders met een kleiner perceel of voor het kweken in verhoogde plantenbakken. - ‘Touchon’ winterpeen
Dit is een langere winterpeen die zoet en sappig is, en die over het algemeen als een van de beste smaken wordt beschouwd. ‘Touchon’ is een goede keuze voor tuinders die op zoek zijn naar een langere wortel om te kweken. - ‘Atomic Red’ winterpeen
Deze winterpeen heeft een felrode kleur en is niet alleen lekker, maar ziet er ook nog eens mooi uit op het bord. Het is een goede keuze voor tuinders die op zoek zijn naar iets ongewoons en decoratiefs.
Het is belangrijk om te onthouden dat het kiezen van de beste winterpeensoort afhangt van persoonlijke voorkeur en de groeiomstandigheden in je tuin. Kies een soort die geschikt is voor de grond- en klimaatomstandigheden van jouw regio en die past bij jouw culinaire behoeften en smaakvoorkeuren.
Kun je winterpeen planten?
Winterpeen wordt meestal niet geplant, maar gezaaid. Dit komt omdat winterpeen een lange groeiperiode heeft en tijd nodig heeft om zich te ontwikkelen. Het zaaien van winterpeen geeft de plant voldoende tijd om te groeien voordat de koude wintermaanden aanbreken.
Om winterpeen te zaaien, kun je het beste wachten tot de bodemtemperatuur minimaal 8-10°C is. Dit is meestal rond maart of april, afhankelijk van de regio waarin je woont. De zaden moeten ongeveer 1 cm diep worden geplant en op een afstand van ongeveer 3-5 cm van elkaar. Na het zaaien is het belangrijk om de grond vochtig te houden, zodat de zaden kunnen ontkiemen.
Als de winterpeenplanten eenmaal zijn opgekomen, moeten ze worden uitgedund zodat er voldoende ruimte is tussen de planten. Dit bevordert de groei en ontwikkeling van de wortels. Wanneer de winterpeenplanten volgroeid zijn, kunnen de wortels worden geoogst.
Verzorging winterpeen, vanaf het zaaien tot aan de oogst
Winterpeen is een populaire groente die zowel rauw als gekookt gegeten kan worden. Het is relatief eenvoudig om winterpeen te kweken, maar het vereist wel enige aandacht en verzorging om een gezonde en productieve oogst te krijgen. Hieronder volgen de stappen voor het kweken van winterpeen, vanaf het zaaien tot aan de oogst:
- Kies een geschikte locatie
Winterpeen heeft veel zonlicht nodig en gedijt het best in een goed doorlatende grond die rijk is aan voedingsstoffen. Kies een zonnige plek in de moestuin of in een verhoogde plantenbak. - Bereid de grond voor
Voordat je gaat zaaien, moet de grond goed worden voorbereid. Verwijder alle onkruid en stenen en graaf de grond los tot een diepte van ongeveer 30 centimeter. Meng organische meststof of compost door de grond om de voedingswaarde te verbeteren. - Zaaien
Winterpeen kan worden gezaaid vanaf half maart tot half juli. Maak geulen van ongeveer 1 cm diep en zaai de zaden met een tussenruimte van ongeveer 2 cm. De zaden met aarde bedekken en geef ze water. - Dun de zaailingen uit
Na ongeveer twee weken zullen de zaailingen beginnen te ontkiemen. Wacht tot ze ongeveer 2,5 cm hoog zijn en dun ze uit, zodat er tussen elke plant ongeveer 5 cm ruimte overblijft. - Water geven
Winterpeen heeft regelmatig water nodig, vooral tijdens droge periodes. Geef de planten voldoende water om de grond vochtig te houden, maar vermijd overbewatering om rot te voorkomen. - Verwijder onkruid
Houd de omgeving rondom de winterpeen vrij van onkruid, omdat dit de groei van de planten kan belemmeren. - Voeding geven
Geef de winterpeen regelmatig voedingsstoffen, zoals compost of organische meststof, om de groei te bevorderen en de oogst te verbeteren. - Oogsten
Winterpeen kan worden geoogst wanneer de wortels volgroeid zijn, wat meestal ongeveer 3 tot4 maanden na het zaaien is. Trek de wortels voorzichtig uit de grond en verwijder de bladeren. Bewaar de wortels op een koele, droge plaats om ze langer te kunnen bewaren.
Door deze stappen te volgen en aandacht te besteden aan de verzorging van winterpeen, kun je een gezonde en productieve oogst van deze heerlijke groente krijgen.
Oogst en gebruik
Winterpeen kan worden geoogst vanaf eind oktober tot in de winter, afhankelijk van het moment van zaaien. Trek de wortels voorzichtig uit de grond en verwijder het loof. Winterpeen kan worden opgeslagen op een koele, droge plaats gedurende enkele maanden. Winterpeen kan worden gebruikt in soepen, stoofschotels, roerbakgerechten en als rauwe snack.
Ziekten en plagen
Winterpeen kan worden aangetast door plagen zoals de wortelvlieg, bladluizen en rupsen. Gebruik netten en insectenwerende middelen om deze plagen te voorkomen. Bodemziekten zoals wortelrot kunnen worden voorkomen door gewasrotatie en door de bodem goed te beluchten.
Wortelrot bij winterpeen wordt meestal veroorzaakt door schimmels in de bodem. Om wortelrot te voorkomen, zijn er verschillende dingen die je kunt doen:
- Zorg voor een goede drainage. Wortelrot ontstaat vaak in natte grond. Zorg daarom voor een goede drainage en voorkom dat er plassen water op de grond blijven staan.
- Plant winterpeen niet op dezelfde locatie als waar wortelrot vorig seizoen is opgetreden. Gewasrotatie voorkomt dat schimmels zich ophopen in de bodem.
- Zorg ervoor dat de bodem voldoende belucht is. Dit kun je doen door de grond te bewerken en luchtiger te maken.
- Overbemesting kan ervoor zorgen dat de planten te veel stikstof opnemen, waardoor ze gevoeliger worden voor wortelrot.
- Er zijn rassen van winterpeen beschikbaar die resistent zijn tegen bepaalde soorten wortelrot. Kies bij voorkeur voor resistente rassen om de kans op wortelrot te verkleinen.
