Artisjok bereiden lijkt misschien erg moeilijk, maar dat ligt meestal aan de onbekendheid van de groente, althans niet iedereen zal deze groente thuis bereiden.
En dat is eigenlijk best wel jammer, want artisjokken zijn eigenlijk best wel lekker, en lang niet zo duur als velen denken. Ja, er was natuurlijk wel een tijd dat dit een luxe groente was, maar dat is grotendeel al voorbij.
De prijzen zijn soms nog een beetje hoog, maar bijna iedereen kan zich deze groente veroorloven.
Het klaarmaken van de groente is ook lang niet zo tijdrovend als vaak wordt gesteld.
Misschien is het ook nog wel een beetje vreemd om een bloemknop als groente te eten, maar broccoli en bloemkool zijn ook bloemknoppen, en di eten we ook.
Mocht je nog nooit artisjokken hebben geprobeerd, dan moet je dat zeker een keertje doen. Als je nog nooit deze groente hebt geproefd, dan weet je natuurlijk niet of je het lekker gaat vinden.
Voedingswaarde
100 gram artisjok bevat ongeveer:
Energie 46 Kcal
Vet 0 gram, waarvan verzadigd 0 gram
Koolhydraten 7,6 gram, waarvan 7,5 gram suikers
Vezels 1,1 gram
Eiwit 2,7 gram
Artisjok kopen
Artisjok kun je doorgaans kopen in de maanden december tot en met mei. Dat komt ook goed uit want de groente is typisch zo’n groente die tijdens de feestdagen in december wordt gegeten, en daar komt ook een beetje vandaan dat dit een luxe groente zou zijn.
En ja, tijdens de periode vand e feestdagen is de groente inderdaad een beetje duurder.
Je kunt artisjokken ook niet kopen bij iedere supermarkt en bij iedere groenteboer, je moet echt naar de betere groenteboer, of de supermarkt met een goede groenteafdeling.
Heel sporadisch liggen artisjokken bij goedkopere supermarkten, maar soms laat de kwaliteit dan ook te wensen over. Dat kun je dan vaak al zien aan de lagere prijs.
Heb je een winkel gevonden die de groente verkoopt, let dan op dat de artisjok goed stevig is, en dat de buitenste bladeren glanzend zijn en er fris uitzien.
Ook is het toch wel belangrijk dat de blaadjes dicht op elkaar gevouwen zitten. Is dat niet het geval en staan de blaadjes uit elkaar, neem deze dan niet.
Bij exemplaren waar de blaadjes uit elkaar staan, kun je er eigenlijk vanuit gaan dat de exemplaren te laat geoogst zijn. Dus eigenlijk overrijp.
Tegenwoordig bestaan er ook potten en blikken artisjok. Dit komt natuurlijk niet in de buurt vand e verse groente, maar kan soms best wel lekker zijn. De artisjokharten zijn dan al voorgekookt, en kunnen direct gegeten worden. De groente hoeft dus niet opgewarmd te worden.
De meeste liefhebbers vinden deze variant wat te zacht, maar dat moet je natuurlijk zelf beoordelen.
Artisjok schoonmaken
Het ligt er natuurlijk aan of je de artisjok in ziojn geheel wilt eten, of alleen het artisjokhart. Dit laatste kost wat meer werk.
Bij dit laatste moet je eerst de steel eraf snijden of breken.
Dan aan de bovenkant de helft tot driekwart eraf snijden. Je hebt dan alleen de bodem over.
De blaadjes van de rand af plukken of snijden, en dan met een lepel het harige en vezelige gedeelte wegscheppen.
Als laatste een dun plakje van de onderkant snijden, hoewel je nog wel eventueel vuil van het artisjokhart moet spoelen.
Wil je de artisjok helemaal eten, dan eerst even goed afspoelen. Dan de steel enkele centimeters onder de bloem eraf snijden. De steel kun je eventueel schillen en meekoken.
Eventueel kun je wat van de harde onderste bladeren verwijderen.
Het kan zijn, bij beide versies, dat de artisjokken verkleuren nadat je eer een stuk vanaf hebt gesneden tijdens het schoonmaken. Je kunt dit vergelijken met appels die geschild worden en bruin worden.
Het heeft geen invloed op de smaak, maar een beetje citroensap voorkomt het verkleuren.
Bereiden
We gaan bij alle bereidingsmethoden ervan uit dat de artisjokken schoon gemaakt zijn.
Artisjok koken
Artisjok koken is de meest populaire bereidingsmethode, maar je kunt artisjokken natuurlijk ook op andere manieren bereiden.
Daartoe moet je ruim water met wat zout in een grote pan doen, en voeg wat eetlepels vers citroensap toe tegen het verkleuren van de groente. Op zich is dit verkleuren niet erg, en de smaak wordt niet aangetast, maar het oog eet natuurlijk mee.
Voor artisjokharten moet je rekenen op een kooktijd van 10 tot 15 minuten, en het verschil ligt aan de diverse soorten en hoe groot de artisjok is.
Bij hele artisjokken moet je rekenen op een kooktijd van tussen de 20 minuten en een uur. Ook hier weer ruim genomen afhankelijk van soort en de grootte.
Hoe je kunt weten of de groente gaar is? Eigenlijk simpel, prik met een vork in de bodem. Voel je geen of nauwelijks weerstand, dan zijn de artisjokken gaar. Krijg je de vork er met moeite in? Dan is de groente nog niet gaar.
Aanbakken en daarna stoven
Als je wat meer smaak aan de artisjokharten of baby-artisjokken wilt geven kun je deze eerst kort aanbakken, en daarna de groente stoven.
Deze methode raden we af bij hele artisjokken omdat deze snel zullen uitdrogen bij het bakken.
Stomen
Stomen is eigenlijk een andere manier van koken, en deze methode is heel geschikt bij artisjokken. De artisjok is eigenlijke smaakvoller als bij koken, maar is ook wat bewerkelijker.
Hele en grote exemplaren moeten 40 tot 60 minuten stomen.
Artisjokharten moet 15 tot 25 minuten stomen.
Smeer voor het stomen de artisjokken of harten wel even in met vers citroensap tegen het verkleuren.
Artisjok grillen
In een grillpan of op de barbecue kun je artisjok grillen.
Wel eerst voorkoken en daarna licht insmeren met olijfolie of een andere plantaardige olie.
Dan op de grill of barbecue leggen en een paar minuten grillen.
Rauw eten?
Artisjok rauw eten kan wel, maar bevat dan een wat meer bittere smaak dan gekookt.
Je kunt jonge exmplaren gebruiken, en de paarse soort is het lekkerste.
Hoe artisjok serveren?
Hoe een artisjok serveren is voor veel mensen nog moeilijk.
Een hele artisjok kun je immers niet zomaar met vork en mes eten en snijden.
Begin eerst met de bladeren. Daarvan eet je eigenlijk alleen het vlezige gedeelte.
Trek dit met je tanden van het blad.
Daarna de dunne binnenste bladeren, deze eet je dus niet op maar gooi je weg. Er zit geen vruchtvlees in.
Je plukt met de handen het vlezige en harige gedeelte uit de bloem, of je schept het met een lepel eruit.
Nu kom je bij het hart van de artisjok. Dit gedeelte kun je snijden en eten met mes en vork.
Je kunt bij artisjokken een dipsaus of een vinaigrette serveren.
Tips en tricks
- Er bestaan tegenwoordig ook baby-artisjokken. Deze zijn in Nederland nauwelijks te koop, en kun je in zijn geheel eten.
- Vaak drift de groente bij het koken boven in het water. Leg er een bord op dat helemaal in de pan past. Zo druk je de groente naar beneden.
- Let bij het afgieten op hete dam en spetteren van het hete water.
- Er bestaan paarse en groene varianten, en alle kleuren die hier enigszins op lijken. Paarse varianten zijn vaak wat kleiner.
- Bewaren is vaak een probleem bij artisjokken. Wen je aan dat als je artisjokken koopt, je deze dezelfde dag of uiterlijk de volgende dag eet. Dat komt de smaak alleen maar ten goede. Eventueel kun je de artisjok met de stelen als een soort bloemen op de vaas zetten. Je kunt de groente enkele dagen in de koelkast bewaren, maar hoe langer hoe minder de smaak wordt.
- Artisjok kun je invriezen, wel eerst blancheren.